|
De tournee die zanger-songschrijver Elvis Costello (32) thans maakt staat in het teken van de verrassing. Hij presenteert zijn concerten in verschillende opzetten. Dat van vanavond in het Utrechtse Muziekcentrum wordt dus heel anders dan dat van dinsdag. Het verschil is dat Costello zich dinsdag met zijn vaste begeleidingsgroep The Attractions liet horen, af en toe solo en in één nummer met zijn vrouw Cait O'Riordan, de bassiste van de folkpunk-groep The Pogues. Vanavond is het een optreden van Costello met mystery guests, waarbij je kunt denken aan de Coward Brothers (Costello en T-Bone Burnett) en John Hiatt.
Het publiek kan dan verzoekjes indienen. Dat is wel wat anders dan vroeger, toen Costello inspraak zag als een aantasting van zijn artistieke integriteit. En er is een rad van avontuur dat tientallen songtitels bevat, waaruit een door het lot bepaalde keuze gemaakt zal worden. Het kan dus voorkomen dat een song meer dan één keer gespeeld wordt, maar, Costello's improvisatie-talent kennende, op saaie herhalingen zal dat niet neerkomen.
Costello is altijd bijzonder produktief geweest. Onder zijn veelschrijverij heeft zijn kwaliteit nooit geleden. Ook niet nu hij dit jaar twee volkomen in stijl verschillende lp's uit bracht: het met gastmuzikanten opgenomen King of America en het onlangs verschenen Blood & chocolate, opnieuw met The Attractions en geproduceerd door Nick Lowe. Op deze plaat, zijn beste sinds zijn beginperiode, gaat Costello terug naar af. De melodieën ademen de eenvoud en de sfeer van de pop van de jaren zestig. Zijn romance met O'Riordan lijkt het leitmotiv voor de teksten; over slopende jaloezie, met alle hartstocht en zelfkwelling van dien.
De mystificaties rond de naam Costello zijn legio. Met zijn debuutlp My aim is true was hij het knapste jongetje van de punk-klas van '77. Daarna vermomde hij zich als The Imposter, verenigde hij zich met T-Bone Burnett in het gelegenheids-duo The Coward Brothers en toen King of America uitkwam presenteerde hij zich onder zijn echte naam Declan MacManus. De naam van zijn alter ego remde hem in zijn artistieke vrijheid omdat de mens achter Costello zich op andere muzikale gebieden wilde ontplooien dan de Costello-fans hem toestonden. Blijkbaar was die stap nodig voor hij zich weer als Costello kon presenteren. Al noemt hij zich op Blood & chocolate Napoleon Dynamite, een andere naam verandert zijn brilmontuur of de mens daarachter niet.
Weinig artiesten kregen meer lovende kritieken dan dat ze lp's verkochten. Dat komt wellicht door Costello's afkeer van de media, zijn reputatie als angry young man met de in vitriool gedoopte pen waarmee hij zijn feilloze observaties optekent, door zijn venijnige spitse woordspelletjes, door zijn zang met een verstikte sneer als bij Dylan, door zijn stijlwendingen die de fans telkens op het verkeerde been zetten, door zijn square uiterlijk, door een ongelukkige, als racistisch bestempelde, uitlating waarmee hij zijn kansen op succes in Amerika, een land waarmee hij sowieso een haatliefde verhouding heeft, voorgoed verknalde. Opvallend in dit verband is wel dat de van zijn nieuwe lp getrokken ballade I want you, zijn "Alison" voor de jaren tachtig, door Veronica tot Alarmschijf werd gebombardeerd.
In november 1983 trad Costello hier op met The Attractions, een jaar later deed hij hier een solo-optreden met T-Bone Burnett in het voorprogramma. Nu is hij dus weer op pad met The Attractions (klavierenspeler Steve Nieve, bassist Bruce Thomas, drummer Pete Thomas); Costello, de zanger met de stem met het aangebrande randje en de verbeten, intens geëmotioneerde voordracht, de gitarist die met onorthodoxe schrille geluidjes en een overdreven aangezette mimiek zijn virtuositeit relativeert.
Costello schuwt ondanks zijn bril met glazen van jampotbodems het contact met de zaal niet langer. De instrumentatie was sober en die sierde hem als gewoonlijk het meest. Het geluid van The Attractions was expres modderig; lekker ordinair zou je kunnen zeggen.
Het repertoire van Blood & chocolate, dat vrijwel in zijn geheel werd gespeeld sloot, evenals de rauwere interpretaties van songs van King of America, aan op dat van zijn eerste lp's. Costello speelde werk van bijna al zijn platen, niets echter van de twee lp's voor King of America, Punch the clock en Goodbye cruel world waar hij in 1984 relatief veel aandacht aan besteedde.
Het optreden kreeg een staartje; elf van de 27 songs werden voor de toegiften bewaard. Die begon Costello solo op akoestische gitaar met zijn eigen "Radio sweetheart" en zijn interpretaties van "Pretty in pink" van de Psychedelic Furs en "Don't let me be misunderstood." Tijdens "Poor Napoleon," evenals op de plaat met vrouw Cait en band, steeg vanaf het in het duister gehulde podium een orkaan van geluid op, terwijl desoriënterend stroboscopisch licht de zaal bescheen. Een mysterieus slot, dat er andermaal op wees dat Costello niet voor één gat te vangen is. Vanavond, als hij het rad van avontuur in werking stelt, bewijst hij dat ongetwijfeld opnieuw.
|
