|
"Mijn vrouw Cait schreef 'Broken'. Mooi, lieflijk Het is een liefdeslied dat is opgehangen aan wagen die allemaal met 'als' en 'indien' beginnen. Ik vind het hondsmoeilijk om zulke ideeën zo eenvoudig op te schrijven. Voor mij, als zanger, is zo'n nummer een uitdaging. Ik moet echt interpreteren. Een heldere melodie combineren met afschuwelijke woorden die vertellen wat er met je gebeurt als je je liefde verspeelt."
Kalme liedjes die bovendien een absolute betekenis hebben kan Costello zelf niet schrijven, zegt hij. In het hotelvertrek waar we onze serie gesprekken over een lange reeks van jaren voortzetten, oogt hij volkomen anders dan de laatste keer. Een intellectuele versie van Raspoetin, de mystieke raadsman van de laatste Russische tsaar. Forse baard, haar op schouderlengte, een bescheiden maar toch duidelijk te localiseren pensje.
Eeuwige talent
Costello is in goeden doen. Nadat 'het eeuwige talent' vorig jaar met zijn achtste album Spike eindelijk doorbrak naar een miljoenenpubliek, is hij er in geslaagd om deze krachttoer te herhalen zonder dat hij de formule van de plaat eenvoudigweg kopieerde. Weliswaar schreef Eivis opnieuw enige nummers samen met Paul McCartney en laat hij zich opnieuw hier en daar verbazend scherp uit, toch is het zo dat Mighty like a Rose geen Spike nummer 2 is.
Al was het maar vanwege "Broken," een song die Costello niet zelf schreef. „Zo over liefde schrijven kan ik niet. 'Als je me verlaat, dan ga ik dood: Toen ik die regels net zong, zei Cait: 'Je zingt dat met veel te veel pathos, veel te overdreven, te tragisch. Dat is niet de bedoeling. Laat ik je een voorbeeld geven, zei Cait. Als je zou zingen 'Als je me verlaat, dan maak ik je af, dan begrijp je het wèl. Ja. zei ik. 'Goed', zei ze. 'Nou moet je die eerste regel zingen met de bedoeling zoals je die achter die tweede regel herkent.' ik heb in jaren niet zo'n moeilijke opgave gehad. Nou weet ik hoe ik zulke absolute zinnen moet overbrengen."
Mighty like a Rose eindigt met drie tedere songs. Dat doe ik met opzet; ik heb er behoefte aan te laten zien dat ik me ook anders dan cynisch kan uiten. In een song als "All grown up" kan ik me verbazen over het leed van een opgroeiend meisje. In "Invasion Hit-parade" schrijf ik met gemak over het effect dat je krijgt als echte gebeurtenissen via de tv veranderen in entertainment. Hoe mensen elkaar onderling bedriegen komt aan bod in "Georgie and her Rival." Dat kan ik goed. Scherp kijken. Maar ik ben zo scherp omdat ik me dan beter kan realiseren welke dingen wel waarde hebben in het leven. Zoals in "Broken," een liefdeslied. Tja, het is wèl geschreven door mijn vrouw. Toch weet ik wat ik doe, maar als ik een lied zing van iemand anders vallen je eigen tekortkomingen op."
De aarde aanstampen
Margareth Thatcher. Een half jaar nadat de Britse premier haar ambtswoning moest ontruimen is ze al vergeten. Op zijn vorige album Spike was Maggies harde politieke opstelling voldoende om aan Costello een van de felste teksten uit zijn loopbaan te ontlokken. In "Tramp the Dm Down" beschrijft hij hoe hij met genoegen de aarde rond haar graf zal aanstampen zodra ze het tijdelijke voor het eeuwige zou verruilen.
Costello lacht eyen als je hem aan de song herinnert. „Nou, of het mijn invloed is geweest, hahaha.. De zaken zijn in Engeland niet ècht veranderd. Het is alleen maar een wisseling in rolbezetting geweest. Misschien is het nog te vroeg om een oordeel te vellen over John Major, maar ik denk dat er zich alleen een uiterlijke verandering heeft voorgedaan."
„De huidige machthebbers zijn veel sluwer. Als je oude journaalbeelden ziet van bij voorbeeld Nixon. kun je je nauwelijks voorstellen dat zo iemand nu nog tot president verkozen zou worden. Hij ziet er zo doorzichtig en oneerlijk uit. Toch geloofden ontelbare mensen hem destijds. Mensen hadden ook een onvoorstelbaar vertrouwen in John F. Kennedy, toch moeten ze ook in 1961 al in het achterhoofd hebben gehad dat er zich dingen achter de coulissen van zijn leven afspeelden die niet helemaal zuiver op de graat waren."
„Dat mechanisme werkte ook toen Maggie Thatcher aan de macht kwam. De Britten hadden op dat moment zo'n soort leider nodig. Nu hebben ze behoefte aan een handpop, een marionet. Het is in Amerika het verschil tussen Reagan en Bush. Ik denk dat Bush veel, veel gevaarlijker is clan Ronnie. Hij is van huis uit een CIA-man; hij weet hoe het systeem werkt. Hij beheerst de kunst van de illusie. Dat is waarschijnlijk de wereld waarin we ZO langzamerhand verzeild raken. De media verslaan de gebeurtenissen zo onophoudelijk — niet in diepgang. maar ze zijn gewoon overal — dat je als leidende figuur veel doortrapter moet zijn."
Hekelnummers
„Ik denk dat ik nooit dat scherpe kantje in mijn songs kwijtraak, hoe vet en gezet ik ook zal worden. Op mijn nieuwe plaat staan weer een paar 'pijnlijke' liedjes, gewoon het resultaat van mijn karakter en van de wijze waarop ik tegen zaken aankijk. 'How to be Dumb,' 'Hurry down Doomsday' en 'Invasion Hitparade' zijn regelrechte hekelnummers. Meestal blijft mijn woede nog aan de oppervlakte; 'How to be Dumb' gaat eigenlijk over hoe ik boos kan worden en — door een liedje te schrijven over wat me irriteert — die woede weer kwijtraak"
„Het is gewoon frustratie. Als ik schrijf over verwaande kunstenaars of over Maggie dan vraag je je ook af: hoeveel van die eigenschappen die ik zo verfoei heb ik eigenlijk zelf? Ik weet dat mijn songs ontstaan uit persoonlijke opvattingen, maar ze zijn nooit zo maar een afrekening met iemand. Naarmate je meer schrijft probeer je je persoonlijke opvattingen zo te verpakken dat er verhalen ontstaan waarin andere mensen zichzelf kunnen herkennen."
„Ik heb in de loop der jaren veel songs geschreven die eigenlijk obscuur zijn omdat mijn taalgebruik nogal verhullend was. Sommigen vinden die liedjes intrigerend, anderen hadden er een hekel aan, want het klonk alsof ze over iets belangwekkende gingen, maar ze begrepen er geen snars van. In How to be Dumb gaat het ook over het onvermogen je kanis te houden. Nou, dat is een verwijt dat ik mezelf best kan aantrekken."
,.Het is ook een lied over het onvermogen om ergens de waarde van te kunnen inzien. Ik snap bij voorbeeld niet waarom ze die piramide naast het Louvre hebben gezet. Waarom? Ik mag het niet begrijpen. Misschien stelden ze die vraag ook wel toen het inuvre Zelf werd gebouwd. Misschien vonden ze dat gebouw toen wel lelijk"
Prins Charles
„Diezelfde wagen over de waarde van dingen hangen ook in de lucht zodra ik in Amerika weer wordt geconfronteerd met de platenindustrie. Die gaat serieus in discussie met verontruste conservatieve ouders over de zogenoemde verworden kanten van de rock 'n' roll. Conservatieven vragen dan om satanische muziek in de ban te doen. De platenindustrie moet geen dingen uitbannen omdat ze satanisch zouden zijn. Ze zou geen onzinnige muziek moeten uitbrengen en zich verder van een moreel oordeel moeten onthouden, zolang het enige werkelijke motief is of muziek — al dan niet satanisch, al dan niet onzinnig —geld oplevert."
„Je kunt iemand als prins Charles — in mijn land echt een publieke figuur — heel makkelijk belachelijk maken met al zijn opmeticingen over wat hij slechte architectuur vindt. Wie is hij dan wèl? Nou, hij is iemand die echt in een wanstaltig huis woont. le zou kunnen beweren dat hij de wereld niet helemaal in een juist perspectief ziet, maar waarschijnlijker is dat hij onderbewust afrekent met zijn afkomst. En dan doet prins Charles dat op een oprechte manier, het heeft er alle schijn van dat hij meent wat hij zegt en dat hij praat over zaken waar hij echt om geeft. Ondanks dat is iemand van het koningshuis een geprivilegeerd persoon. en niet iemand bij wie je meteen sympathie voelt."
Professor Landon
In het hotel loopt een levendige zestiger rond. Haydn- en Mozart-kenner H. C. Robbins Landon. Een man wiens gezag in muziekkringen zo veel aanzien geniet dat de Wiener Philharmoniker toch maar afzag van het uitbrengen van opnamen die niet tot stand kwamen op basis van Robbins Landons notities. De hoogleraar en musicoloog heeft in korte tijd vriendschap gesloten met Costello, in wie hij een scherpe geest uit een andere wereld herkent.
Elvis: „Mijn muziek ontwikkelt zich doordat ik me zo veel mogelijk probeer open te stellen voor invloeden van buitenaf. Op een plaat als Spike hoor ie bij voorbeeld hoe je met minder voor de hand liggende combinaties van Instrumenten een theatraal effect kunt verkrijgen. Op Mighty like a Rose gebruik ik daar andere middelen voor andere akkoorden, andere koon jee. Tja. het ral nooit Strawinsicy worden. maar ik ben er wel trots op."
„Ik wil door het gebruik van een blaaskwintet in een song als 'Harpjes Bizarre' geen associaties met klassieke muziek oproepen. Die pretentie heb ik niet. Het is veel meer een verbeelding van een filmscène: zrá dat je je kunt voorstellen dat je getuige bent van een wufte salonsfeer. Ik ben tevreden over de klari• netsolo die ik schreef."
„De professor, H. C. Robhins landon, zal wel weten of ik die melodie heb gejat van een klassieke componist. De laatste jaren ben ik echt voor klassiek gevallen: van Monteverdi tot de jonge Russische componisten als Schnittke, Smimen. en Tserjenko. Ik heb Rob bins landons boek over het laatste levensjaar van Mozart gelezen. De professor is m'n fascinerende vent Hij zit vol details. vol dwarsverbindingen. Ik heb ook een paar colleges van hem bijgewoond. Hij weet hoe je iemand die 200 jaar dood is geweest tot leven kunt brengen. Hij heeft humor. kent ontelbare anekdotes. De professor heeft ook vier delen over Haydn geschreven. over elk facet van diens leven weet hij alles."
„Een ongelooflijke geest. helaas weet hij niet echt wie ik ben Daar dient dit interview voor. De professor weet dan alles over Haydn: hem interviewen kan hij niet "
| 
